تعهد درون قاعده ای خواجه نصیر در عکس نقیض و معضل نقض طرفین

Authors

اسدالله فلاحی

دانشگاه زنجان

abstract

بسیاری از قواعد منطق قدیم نیازمند وجود موضوع هستند و این وجود موضوع را می توان یا در ساختار گزاره ها (محصورات چهارگانه) وارد کرد یا به عنوان مقدمه ای اضافی، جزئی از قواعد دانست. این دو رهیافت را «تعهد درون گزاره ای» و «تعهد درون قاعده ای» می نامیم. نخستین کسانی که به تعهد درون قاعده ای تصریح کرده اند، ابن سینا در قاعده نقض محمول و خواجه نصیر در قاعده عکس نقیض هستند. خواجه نصیر، به وجود موضوع نه تنها در مقدمات، بلکه در نتایج نیز متعهد گشته و در بیان احکام قاعده عکس نقیض، وجود موضوع اصل و عکس را با هم شرط کرده است. در دوران معاصر، مظفر قاعده ای به نام «نقض طرفین» (و نیز «نقض موضوع») به مجموعه قواعد منطق افزوده است که هیچ یک از تعهدهای درون گزاره ای و درون قاعده ای سینوی و خواجوی را یارای اعتباربخشی به آن نیست. بنا به بحث هایی که در مقاله انجام می شود، نشان می دهیم که به هیچ وجه دیگر نمی توان از این قاعده دفاع کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعهد درون‌قاعده‌ای خواجه نصیر در عکس نقیض و معضل نقض طرفین

بسیاری از قواعد منطق قدیم نیازمند وجود موضوع هستند و این وجود موضوع را می‌توان یا در ساختار گزاره‌ها (محصورات چهارگانه) وارد کرد یا به عنوان مقدمه‌ای اضافی، جزئی از قواعد دانست. این دو رهیافت را «تعهد درون‌گزاره‌ای» و «تعهد درون‌قاعده‌ای» می‌نامیم. نخستین کسانی که به تعهد درون‌قاعده‌ای تصریح کرده‌اند، ابن‌سینا در قاعده نقض محمول و خواجه نصیر در قاعده عکس نقیض هستند. خواجه نصیر، به وجود موضوع نه...

full text

منطق‌های مبتنی بر عکس نقیض و نقض محمول

برای منطق دو نظام قدیم و جدید می‌شناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، می‌خواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی می‌کند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظر‌های بسیاری مشاهده می‌شود. برای نمونه، تقریر‌های گوناگون از قاعدة فرعیّه و قاعدة نقض محمول و نیز دو تعریف مشهور برای ...

full text

امکان نقض پذیری قاعده نقیض های اعم و اخص مطلق

هر فرد آشنا به منطق می داند که اگر میان دو مفهوم کلی، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار باشد، همان نسبت - ولی با انقلاب‎- میان نقیض های آنها نیز برقرار است. اما باوجود دلایل مستدل در اثبات این قاعده، منطق دان بزرگ دبیران کاتبی قزوینی(600- 675 ق) شبهه ای در این زمینه طرح کرده و با ذکر مثال نقضی از منطق موجهات (در خصوص امکان عام و خاص)، کلیت قاعده را مورد تردید قرار داده است. دو نامه‏ طرح شبهه توسط کا...

full text

منطق های مبتنی بر عکس نقیض و نقض محمول

برای منطق دو نظام قدیم و جدید می شناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، می خواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی می کند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظر های بسیاری مشاهده می شود. برای نمونه، تقریر های گوناگون از قاعده فرعیّه و قاعده نقض محمول و نیز دو تعریف مشهور برای ...

full text

بررسی رابطه مدیریت دانش با تعهد سازمانی در کارکنان دانشگاه صنعتی خواجه نصیر

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین مدیریت دانش با تعهد سازمانی در میان کارکنان دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی شهر تهران انجام پذیرفته است.  روش پژوهش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی شهر تهران به تعداد 139 نفر بوده است که  براساس جدول کرجسی و م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متافیزیک

جلد ۲، شماره ۵، صفحات ۷۵-۸۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023